Flatland (short). (1965). Σκηνοθέτης: Eric Martin. Αποσπάσμα ταινίας από τη συλλογή "Mathematics in Movies" του Oliver Knill (Department of Mathematics-Harvard University) Πλοκή επεισοδίου: Η σφαίρα εξηγεί στο τετράγωνο την τρίτη διάσταση, το ύψος. |
Kazimir Malevich (1879-1935). Κατάλογος της έκδεσης της Εθνικής Πινακοθήκης: ΡΩΣΙΚΗ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ (1910-1930). Η ΣΥΛΛΟΓΗ Γ. ΚΩΣΤΑΚΗ. Διάρκεια έκθεσης: 6/12/1995 - 8/4/1996. Εκδ. Υπουργείο Πολιτισμού, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.
Malevich Kazimir (Μάλεβιτς Καζιμίρ) Ρώσος ζωγράφος και σχεδιαστής (1878-1935). Μαζί με τον Μοντριάν υπήρξαν οι σημαντικότεροι πρωτοπόροι της Γεωμετρικής Αφηρημένης τέχνης. Άρχισε να εργάζεται με ύφος κοινότυπο μεταϊμπρεσιονιστικό, αλλά από το 1912 ζωγράφιζε αγροτικά θέματα με βαρύ «σωληνόμορφο» ύφος, όμοιο με εκείνο του Λεζέ. Άλλα έργα του συνδύαζαν τη διάσπαση της εξωτερικής μορφής του Κυβισμού με την αναπαραγωγή της εικόνας του Φουτουρισμού. Ο Μάλεβιτς εντούτοις φλεγόταν από την επιθυμία «να απελευθερώσει την τέχνη από το βάρος του αντικειμένου» και προώθησε το κίνημα του Σουπρεματισμού το οποίο έφερε για πρώτη φορά την αφηρημένη τέχνη σε μια γεωμετρική , τόσο ριζοσπαστική απλότητα. Ισχυρίστηκε ότι έκανε έναν πίνακα «που δεν αποτελείται παρά από ένα μαύρο τετράγωνο σε ένα λευκό φόντο» μόλις το 1913, αλλά τα έργα των σουπρεματιστών έγιναν γνωστά στο κοινό της Μόσχας το 1915, γι’ αυτό είναι συχνά δύσκολο να χρονολογηθούν τα έργα του. Ο Μάλεβιτς απομακρύνθηκε από την απόλυτη αυστηρότητα πλαγιάζοντας τα κάθετα ορθογώνια, προσθέτοντας περισσότερα χρώματα και εισάγοντας μια πρόταση για Τρίτη διάσταση, ακόμη κι ένα βαθμό ζωγραφικού χειρισμού, αλλά το 1918 επέστρεψε στα πιο καθαρά του ιδεώδη με μια σειρά έργων με τίτλο Άσπρο πάνω σε Άσπρο. Μετά από αυτό φαίνεται ότι κατάλαβε πως δεν θα μπορούσε να συνεχίσει άλλο αυτόν τον δρόμο και ουσιαστικά εγκατέλειψε την αφηρημένη ζωγραφική. Ασχολήθηκε περισσότερο με τη διδασκαλία, το γράψιμο και με τη δημιουργία τρισδιάστατων μοντέλων τα οποία ήταν σημαντικά για την ανάπτυξη του Κονστρουκτιβισμού. |
Marcel Duchamp (1887-1968). Εικόνα από το βιβλίο: Χαραλαμπίδης, Ά. (1994). Η τέχνη του 20ού αιώνα : Ζωγραφική, πλαστική, αρχιτεκτονική 1880-1920. Θεσσαλονίκη : University Studio Press.
|
Sequence "Ο άλλος συνέχεια βάδιζε άχρονος πιά, Έκτωρ Κακναβάτος. (1981). ΔΙΗΓΗΣΗ. Τυπογραφείο Κείμενα. σελ. 26-27 |
MarcelDuchamp (Μαρσέλ Ντυσάν) Γάλλος καλλιτέχνης και θεωρητικός (1887-1968). Αν και δημιούργησε λίγα έργα στη ζωή του, θεωρείται ως μια από τις ισχυρότερες μορφές της τέχνης του 20ου αιώνα, λόγω των πρωτοτύπων και γόνιμων ιδεών του. Έγινε ξαφνικά διάσημος με το έργο του ’’Γυμνό που κατεβαίνει τη σκάλα’’ όπου συνδυάζονταν οι αρχές του Κυβισμού και του Φουτουρισμού και το οποίο προσκάλεσε σκανδαλώδη επιτυχία στην έκθεση του Οπλοστασίου το 1913. Μετά από αυτό εγκατέλειψε τα συμβατικά μέσα και έγινε μαζί με τον Πικαμπιά ο ηγέτης του Ντανταϊστικού κινήματος. Το 1913 επινόησε τα έτοιμα αντικείμενα όπως μια ρόδα ποδηλάτου, μια μπουκαλοθήκη και τον περίφημο και προκλητικό ουρητήρα, τον οποίο ονόμασε Συντριβάνι και το υπέγραψε ως Π. Ματ. Μια από τις προκλητικές κινήσεις του ήταν, όταν προσέθεσε μουστάκι, γενειάδα και μια αισχρή επιγραφή σε ένα αντίγραφο της Μόνα Λίζα. Από το 1915 έως το 1923 ασχολήθηκε με το σημαντικότερο έργο του, ζωγραφική και κατασκευή με γυαλί, με εσωτερικό ή σκοτεινό συμβολισμό, το ονόμασε «Η Νύφη ξεγυμνωμένη ακόμη και από τους Μνηστήρες της», γνωστό επίσης ως το Μεγάλο γυαλί. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 συνδύασε την ιδέα της μηχανής με αυτήν της ματαιότητας, κάνοντας μηχανικές κατασκευές που θεωρήθηκαν πρόδρομος της Κινητικής Τέχνης. Ωστόσο αφού άφησε «οριστικά ατέλειωτο» το Μεγάλο Γυαλί, εγκατέλειψε σχεδόν την τέχνη για να ασχοληθεί με το σκάκι. Με τον τρόπο ζωής του όπως και με τα καλλιτεχνικά του επιτεύγματα έκανε περισσότερα από κάθε άλλο καλλιτέχνη, για να αλλάξει την άποψη για την τέχνη στον 20ο αιώνα. |