El Lissitzky (1890-1941)

Lissitzky Lazar Markovich  (Λισίτσκυ, Λαζάρ Μάρκοβιτς - Ελ Λισίτσκι)

 Ζωγράφος, σχεδιαστής και χαράκτης (Πόλτσινοκ-επαρχία Σμολένσκ 1890-Μόσχα 1941).

Αφού σπούδασε μηχανικός στο Ντάρμσταντ στη Γερμανία και αρχιτέκτονας στη Μόσχα, δούλεψε σε ένα αρχιτεκτονικό γραφείο και συνεργάστηκε με το Σαγκάλ στην εικονογράφηση ιουδαϊκών βιβλίων. Το 1918 ο Σαγκάλ έγινε διευθυντής της σχολής τέχνης του Βιτέμπσκ και την επόμενη χρονιά ανέθεσε στο Λισίτσκυ την έδρα της Αρχιτεκτονικής και των Γραφικών Τεχνών. Ένας από τους συναδέλφους του στο Βιτέμπσκ ήταν και ο Μάλεβιτς, η εμμονή του οποίου στη χρήση της καθαρά γεωμετρικής φόρμας επηρέασε ουσιαστικά τον Λισίτσκυ και συγκεκριμένα στη σειρά των αφηρημένων πινάκων του, στους οποίους έδωσε την ανόητη ονομασία «Προυν» και στους οποίους αναφερόταν «σαν ενδιάμεσο σταθμό μεταξύ ζωγραφικής και αρχιτεκτονικής». Πραγματικά μοιάζουν με σχέδια τρισδιάστατων κατασκευών, ενώ την ίδια εποχή έκανε φιλόδοξα αρχιτεκτονικά σχέδια τα οποία δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ. Το 1921 οργάνωσε και σχεδίασε μια σημαντική έκθεση αφηρημένης τέχνης στη γκαλερί Βαν Ντίμεν στο Βερολίνο, η οποία αργότερα παρουσιάστηκε και στο Άμστερνταμ. Ήταν η πρώτη περιεκτική παρουσίαση των σύγχρονων κινημάτων της Ρωσίας στη Δύση. Στο Βερολίνο ήρθε σε επαφή με το κίνημα του Ντε Στιλ, κθώς και με το Μοχόλυ-Νάγκυ, ο οποίος διέδωσε τις ιδέες του Λισίτσκυ με τα μαθήματά του στο Μπαουχάους. Το 1923 επισκέφθηκε μαζί με τον Γκαμπό μια έκθεση Μπαουχάους στη Βαϊμάρη και εκεί συνάντησε τον Γκρόπιους. Από το 1923 έως το 1925 ήταν στην Ελβετία και από το !925 έως το 1928 στο Αννόβερο. Επέστρεψε στην Ρωσία το 1928 και αφιερώθηκε στην τυπογραφία και το βιομηχανικό σχέδιο. Στα έργα του περιλαμβάνονται διάφορες εκθέσεις προπαγάνδας και εμπορίου, και συγκεκριμένα το Σοβιετικό Περίπτερο στην Παγκόσμια Έκθεση της Νέας Υόρκης το 1939, όπου οι δυναμικές τεχνικές του στο μοντάζ, την εκτύπωση και το φωτισμό είχαν μεγάλη απήχηση. Για κάποιο διάστημα ήταν στη Δύση ο πιο γνωστός Ρώσος καλλιτέχνης της αφαίρεσης. Στην ωριμότητά του πέτυχε ένα μίγμα στοιχείων από τον Σουπρεματισμό του Μάλεβιτς χρησιμοποιώντας συχνά το διαγώνιο άξονά του), από τον Κονστρουκτιβισμό των Τάτλιν και Ροτσένκο και από στοιχεία του ολλανδικού Νέο-Πλαστικισμού του Μοντριάν.